Czym jest stan zapalny?
Ostry stan zapalny.
Lokalna, krótkotrwała odpowiedź układu odpornościowego na uszkodzenie komórek. Towarzyszy jej zwiększony przepływ krwi, a co za tym idzie intensywna podaż substancji potrzebnych do naprawy. W zależności od czynnika wywołującego uszkodzenie, aktywowane są specyficzne narzędzia, których zadaniem jest usunięcie zagrożenia. Zwiększony przepływ krwi pozwala również na szybkie sprzątanie. Remont oraz walka o przywrócenie homeostazy to duża ilość martwej tkanki, oraz metabolitów, które wymagają utylizacji.
Trwa zwykle 3-7 dni (w zależności od wielkości problemu, oraz sprawności układów może trwać nawet kilkanaście dni).
Objawy towarzyszące stanowi zapalnemu:
- Ból.
- Zaczerwienienie.
- Obrzęk tkanek.
- Podwyższona temperatura.
- Utrata funkcji narządu (jeżeli jest konieczna).
WAŻNE – stan zapalny jest wywoływany przez Nasz organizm w konkretnym celu – nie jest zaburzeniem ani chorobą.
Przewlekły stan zapalny.
Czasem zdarza się, że organizm nie jest w stanie w pełni naprawić uszkodzonej tkanki, lub usunąć czynnika uszkadzającego. Może wtedy dojść do sytuacji, w której ostry stan zapalny przejdzie w przewlekły, który może trwać wiele dni, miesięcy, a nawet lat.
Stan zapalny – koszty
- Energia (tego nam zwykle nie brakuje).
- Budulec (aminokwasy).
- Składniki odżywcze (pełnią mnóstwo ról na różnym poziomie stanu zapalnego).
Brak składników powoduje, że proces naprawczy nie jest pełnowartościowy lub wręcz, nie może zostać dokończony.
WAŻNE – jakość oraz szybkość procesów, które zachodzą podczas stanu zapalnego, zależy od sprawności układu odpornościowego oraz zasobów, jakie posiada Nasze ciało.
Co wywołuje stan zapalny?
- Uszkodzenie komórek.
- Zużycie komórek.
- Toksyny (pochodzenia zewnętrznego, pochodzenia wewnętrznego).
- Mikroorganizmy.
- Pasożyty.
- Grzyby.
Uszkodzenie komórek – przykładem takiego stanu są urazy, którym towarzyszy uszkodzenie tkanek. Nasz organizm niezwłocznie zabiera się do pracy. Zwiększa przepływ krwi, dostarcza wodę, oraz składniki potrzebne do odbudowy. Wyspecjalizowane komórki usuwają uszkodzoną lub martwą tkankę. W jej miejsce powstaje nowa. Od tego, czy mamy w naszym organizmie wszystko, czego potrzeba, zależy jakość i szybkość tego procesu.
Zużycie komórek – w tym przypadku czynnikiem uszkadzającym jest po prostu nasza aktywność. Każda komórka naszego ciała może wykonać określoną pracę. Kiedy się zużyje lub zostanie uszkodzona, musi zostać zastąpiona przez nową komórkę. Jest to stały mechanizm, pozwalający utrzymać strukturę tkanek na odpowiednim poziomie. Od tego zależy, czy dana tkanka będzie przez długi okres realizować swoją funkcję. Dlaczego więc nasz organizm nie naprawia stale zużytych komórek, tylko każe nam cierpieć, wywołując stan zapalny? Naprawia. Kiedy go na to stać. Jeżeli z jakiegoś powodu tkanka jest intensywnie używana przez długi czas, bez możliwości regeneracji, lub brakuje składników do odbudowy, nasz organizm nie ma możliwości, aby utrzymać stałą jej jakość. Kiedy przychodzi odpoczynek lub dostarczymy mu niezbędne składniki, zabiera się do pracy. Zwykle ma jej dużo. Jedynym wyjściem jest stan zapalny.
Toksyny – związki, które w większym lub mniejszym stopniu mają negatywny wpływ na funkcjonowanie tkanek, lub po prostu je uszkadzają. Rolą stanu zapalnego jest zatem naprawa uszkodzeń i pozbycie się toksyn. To najczęściej wymaga poświęcenia drogocennych substancji w celu ich neutralizacji lub w przypadku braku możliwości wydalenia, bezpieczne (o ile jest to możliwe) zmagazynowanie.
Mikroorganizmy – W naszym ciele mieszka mnóstwo bakterii. Według badań jest ich więcej niż komórek naszego ciała. Zdecydowana większość z nich jest nam niezbędna do życia. Rozkładają martwą tkankę. Wytwarzają substancje chemiczne, których nie jesteśmy w stanie inaczej pozyskać. Chronią nas przed szkodliwymi mikrobami. Nad liczebnością populacji bakterii (tych korzystnych, warunkowo korzystnych, jak i tych szkodliwych) czuwa nasz system odpornościowy. Jeżeli sytuacja wymaga intensywnych działań, nasz organizm uruchamia stan zapalny. Jeżeli pracy jest dużo lub obszar działań jest rozległy, może to być uogólniony stan zapalny, czyli gorączka.
Pasożyty, grzyby – Jeżeli tylko jest to możliwe, nasz organizm walczy z pasożytami oraz grzybami. Jest to jednak walka bardzo trudna, ze względu na to, że bardzo skuteczne walczą o życie (jesteśmy ich źródłem pożywienia). Stany zapalne, które nasz organizm uruchamia w celu usunięcia niechcianych towarzyszy, to często zbyt mało. Głównym warunkiem jest tutaj jakość naszego wewnętrznego środowiska. Jego chemia, stan układu odpornościowego oraz flory bakteryjnej.
Przyjmowanie środków przeciwzapalnych.
Jestem daleki od tego, aby komukolwiek mówić, aby nie brał środków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, czy przeciwgorączkowych. Na pewno są sytuacje, kiedy takie działanie jest konieczne.
Ważne jest jednak, aby zdawać sobie sprawę z konsekwencji przerwania stanu zapalnego. Nie zostaje zrealizowany cel, który za nim stoi. Najczęściej naprawa uszkodzeń. A trzeba mieć świadomość, że skoro ciało podjęło decyzje o podkręceniu temperatury, to znaczy, że nie da się już naprawiać na bieżąco. Łatwo sobie wyobrazić, do czego prowadzi wielokrotne blokowanie tych procesów w jednym miejscu. Do rozległej degeneracji tkanki, a w późniejszym czasie, do załamania funkcji.
Żywienie a stan zapalny.
Po tym, co napisałem, łatwo domyślić się, że sposób odżywiania odgrywa kluczową rolę w przebiegu stanów zapalnych w naszym ciele.
Polecam żywienie oparte na niskoprzetworzonych pokarmach roślinnych.
- Bogactwo składników odżywczych.
- Pozwala utrzymać przewód pokarmowy w dobrym stanie.
- Reguluję florę jelitową.
- Brak obciążenia sztucznymi dodatkami do jedzenia.
- Zapewnia niezbędne antyoksydanty.
Zadbaj o odpowiednią podaż wysokiej jakości białka – ilość i jakość materiałów jest kluczowa dla każdego remontu.
Sprawne funkcjonowanie układu odpornościowego, a co za tym idzie zarządzanie przez organizm stanami zapalnymi, wymaga spożywania odpowiedniej ilości niezbędnych, wysokiej jakości tłuszczów.
Chciałem dodać, że nie jestem zwolennikiem nazywania diety przeciwzapalną. Oczywiście, ma ona sprawić, że stanów zapalnych będzie jak najmniej, ze względu na dobry stan tkanek i szybką regeneracje na bieżąco. Jednak, mimo wszystko, na pewno jakieś się zdarzą. Wtedy bogata dieta wpływa na jakość procesów, które mają miejsce podczas stanu zapalnego. Działa więc pro. Prozdrowotnie 😉